FAQ

Wat is het Actieprogramma iWlz en wat is het doel hiervan?

Het Actieprogramma iWlz is een programma om de informatievoorziening in de langdurige zorg te moderniseren. Het gaat om een andere manier van gegevensuitwisseling met ketenpartijen. Het programma wil een Netwerkmodel met bronregisters opzetten. Dit moet het Estafettemodel met berichtenverkeer vervangen. Het administratieve proces, waarbij ketenpartijen gegevens uitwisselen, staat in dienst van het primaire proces: goede zorg leveren aan cliënten. In het Actieprogramma iWlz gaat het vooral over het administratieve en organisatorische proces en veel minder over de zorginhoudelijke kant.

Het doel van het Actieprogramma iWlz is de informatiepositie van cliënten over hun zorg te versterken. De administratieve lasten worden lager en er is tijdige, volledige en betrouwbare informatie over Wlz-zorg voor cliënten en alle andere betrokken Wlz-partijen.

Waarom is het Actieprogramma iWlz nodig?

Maatschappelijke veranderingen en technologische ontwikkelingen volgen elkaar in rap tempo op. Cliënten willen meer overzicht en inzicht in hun eigen zorginformatie en het zorgproces. Zorgprofessionals wensen minimale administratieve lasten en tijdige, volledige en betrouwbare informatie over Wlz-zorg en hun cliënten. Eenmalig registreren aan de bron (register), veelvuldig gebruik.

Het Actieprogramma iWlz draagt bij aan een duurzaam informatiestelsel in de zorg. Informatie is tijdig, betrouwbaar en volledig voor alle betrokkenen  – nu en in de toekomst. Niet alleen programma's van Zorginstituut Nederland dragen daaraan bij. Medmij, Inzicht, modernisering LRZA en i-sociaal Domein zijn voorbeelden met dezelfde principes en uitgangspunten.

Wat wil het Actieprogramma iWlz bereiken?

De informatie-uitwisseling in de langdurige zorg moderniseren. Dat is onder andere nodig om zorgprofessionals eerder van actuele informatie te voorzien, zodat zij de cliënt beter kunnen helpen. Daarnaast wordt de informatiepositie van cliënten verbetert, waardoor zij beter op de hoogte zijn over de gegevens die over hen worden gedeeld.

Het programma wil vooral bijdragen aan:

• meer transparantie voor cliënt en professional;
• een flexibeler administratief proces;
• eenvoudigere overgangen en mogelijke samenwerking tussen de zorgdomeinen (Zvw, Jeugdwet en  Wmo);
• regelarme zorginstellingen.

Waarom is de elektronische gegevensuitwisseling belangrijk?

Het ministerie van VWS wil dat de gegevensuitwisseling in de zorg beter en efficiënter wordt. In het Integraal Zorg Akkoord – Samen werken aan gezonde zorg (september 2022, p.15) staat dat elektronische gegevensuitwisseling:

• bijdraagt aan goede en veilige zorg voor de cliënt;
• de werkdruk van zorgverleners verlicht;
• een essentiële randvoorwaarde is om doelen uit het Integraal Zorg Akkoord (IZA) te behalen.

Daarom is, gefaciliteerd door VWS, Zorginstituut Nederland gestart met het vernieuwen van de gegevensuitwisseling binnen de Wet langdurige zorg (Wlz) met het Actieprogramma iWlz.

Welke context en achtergrond heeft het Actieprogramma iWlz?

In mei 2016 vroeg het ministerie van VWS aan de Stuurgroep iWlz naar concrete en onderbouwde voorstellen om de informatievoorziening in de Wlz te verbeteren. In de stuurgroep zijn de voorstellen ontwikkeld, besproken en geprioriteerd. VWS vroeg vervolgens Zorginstituut Nederland om de voorstellen te faciliteren en ze te verwerken in een programma. In januari 2017 begon het Zorginstituut met de begeleiding van de uitvoering van het Actieprogramma iWlz.

Na onderzoek is Zorginstituut Nederland samen met ketenpartners tot de conclusie gekomen dat een modern informatiestelsel binnen de Wlz nodig is: het Netwerkmodel. Met het Netwerkmodel kunnen (werk)processen slimmer ingericht worden. Het huidige estafettemodel biedt de gewenste mogelijkheden niet; in het huidige berichtenverkeer kopiëren ketenpartijen gegevens en moeten ketenpartijen op elkaar wachten.

Hetzelfde jaar bouwde het Actieprogramma iWlz samen met enkele ketenpartners een simulatieomgeving. De conclusie was dat een Netwerkmodel het best aansluit bij de outcomedoelen van het Informatieberaad Zorg. De Architectuurboard van het beraad bevestigde dat. Het netwerkperspectief is leidend, wat aansluit op de actuele zorgbrede afspraken over infrastructuur en interoperabiliteit.

Het ministerie van VWS faciliteert het Actieprogramma iWlz. Zorginstituut Nederland is opdrachtgever.

Wat zijn de hoofdlijnen van het Actieprogramma iWlz?

1. Cliënt centraal: sterkere informatiepositie voor cliënten

Om de samenwerking tussen cliënten en professionals in de zorgketen gelijkwaardiger te maken, moet de informatiepositie van de cliënt worden versterkt. Het uitgangspunt is dat 80 à 90% van de cliënten zélf – of met behulp van de directe omgeving – de weg vindt in de langdurige zorg.

2. Architectuur: overstap op een Netwerkmodel

De knelpunten- en hiatenanalyse die in 2016 is uitgevoerd binnen de Wlz heeft bevestigd dat werken met een estafettemodel ingewikkeld en arbeidsintensief is. Het Toekomstbeeld IZO  en de architectuurprincipes van het Informatieberaad tonen de voordelen van gegevensuitwisseling via een Netwerkmodel, met bronregisters en knooppunten.

3. Domeinen overbruggen

Cliënt en zorgaanbieder werken samen voor goede zorg. Zij willen geen last hebben van de problemen in verband met de informatievoorziening bij domeinovergangen. Met het Netwerkmodel houdt het Actieprogramma iWlz daarmee rekening, bijvoorbeeld door voor elk gegeven één gegevensbron te gebruiken om dubbele registratie te voorkomen

Wie werken er aan het Actieprogramma iWlz?

Zorginstituut Nederland is opdrachtgever van het Actieprogramma iWlz. Het programma wordt uitgevoerd binnen Team Informatiestandaarden. Het team werkt daarmee aan de ontwikkeling van innovaties op het gebied van informatievoorziening in de zorg en ondersteuning.
Het team is daarnaast verantwoordelijk voor het beheer en de ontwikkeling van vijf informatiestandaarden (iWlz, iWmo , iJw iEb en iPgb), voor de modernisering van de iWlz en voor de IZO-community.

Aan het Actieprogramma iWlz nemen echter veel meer partijen deel.

Actieve deelnemers zijn:

• diverse koplopers die als eerste overstappen op het Netwerkmodel;
• partijen uit het Wlz-domein zoals zorgkantoren, zorgaanbieders, CIZ, CAK en softwareleveranciers. Zij nemen deel aan expertgroepen waar de voorstellen voor het Netwerkmodel worden voorbereid en getoetst;
• VECOZO neemt deel als leverancier van diverse generieke voorzieningen
• Ook de partijen die de Stuurgroep iWlz vormen, nemen deel aan het Actieprogramma iWlz

alle betrokken partijen;

1. Cliënten

2. Zorgaanbieders

3. CIZ

4. CAK

5. Zorgverzekeraars Nederland

6. Zorgkantoren

7. Zorgthuisnl

8. Valente

9. De Nederlandse GGZ

10. Actiz

11. VGN

12. NZa

13. Diverse softwareleveranciers van zorgaanbieders en zorgkantoren

14. VECOZO (leverancier van generieke voorzieningen)

15. Zorginstituut Nederland

In de toekomst wil het Actieprogramma iWlz uitbreiden naar andere domeinen en zorgprofessionals, zoals huisartsen, transfer-  wijkverpleegkundigen en gemeenten.

Wat zijn koplopers?

Koplopers spelen een waardevolle rol bij de ontwikkeling van het Actieprogramma iWlz. Het zijn Wlz-partijen die ‘aan de voorkant’ helpen om het Netwerkmodel te realiseren. Als er een nieuw register wordt geïntroduceerd, nemen zij dit als eerste in gebruik. Naast co-creatie geven koplopers op basis van hun bevindingen advies over nieuwe componenten van het Netwerkmodel. Koplopers zijn onmisbaar bij de gedetailleerde uitwerking van technologie en diensten.

Hoe verhoudt het Actieprogramma iWlz zich tot trends in de zorg?

Het Actieprogramma iWlz past in de wereldwijde beweging dat de gezondheidszorg steeds sneller technologische vooruitgang boekt. Veel landen investeren in digitale initiatieven om de zorg te verbeteren, de toegang tot zorg te vergroten en de kosten te verlagen. Denk aan:

Interoperabiliteit

Interoperabiliteit gaat over de uitwisselbaarheid van gezondheidsgegevens tussen verschillende systemen en zorginstellingen.

Telezorg en e-health

Telezorg en e-health-oplossingen gebruiken technologie die zorg op afstand mogelijk maakt, de zelfredzaamheid van patiënten vergroot en de toegang tot zorg verbetert.

Data-analyse en kunstmatige intelligentie

Gezondheidszorgorganisaties zetten data-analyse en kunstmatige intelligentie in voor betere behandelingsmethoden, voorspellende analyses en meer gepersonaliseerde zorg.

In het Actieprogramma iWlz zien we daarvan terug dat we in de langdurige zorg een informatiestandaard ontwikkelen en dat we streven naar gestandaardiseerde gegevensuitwisseling en digitalisering.
 

Wat moet het Actieprogramma iWlz uiteindelijk opleveren?

Het Actieprogramma leidt tot een nieuwe manier van gegevensuitwisseling, gebaseerd op ‘registratie aan de bron’. Zo wordt het mogelijk om tal van procesverbeteringen door te voeren op het gebied van administratieve lasten. Welke dat zijn, wordt na afronding van het programma besproken in de diverse overlegorganen binnen de iWlz.

In ieder geval wordt het mogelijk om contactgegevens van cliënten te delen tussen ketenpartners. Ook kunnen cliënten zelf gegevens inzien die over hen zijn geregistreerd.

Op termijn kunnen nog meer procesverbeteringen volgen. Bijvoorbeeld dat bestanden die aan elkaar zijn overgedragen, niet meer hoeven worden vergeleken. De bronregistratie bevat immers altijd de enige waarheid en is altijd opvraagbaar. Daarnaast kan informatie uit registers worden gebruikt om rapportages van gewenste gegevens op te vragen. 

Waar staan we nu en wat is de planning van het Actieprogramma iWlz?

Het CIZ en de koploper-zorgkantoren hebben op 5 juli 2023 het  Indicatieregister in gebruik genomen. De migratievoorziening Silvester wordt ingezet om de overige zorgkantoren aan te sluiten op het Indicatieregister, totdat zij er zelf direct op aansluiten. Het programma is nu gestart met de voorbereidingen van de introductie van het volgende register: het Bemiddelingsregister.  Later volgt het Zorgleveringsregister.

2022                     Start proof of concept (PoC) Indicatieregister

2023                     Zorgkantoren nemen Indicatieregister in gebruik

  Bouw Bemiddelingsregister

Vanaf 2024         Zorgkantoren en zorgaanbieders nemen 

  Bemiddelingsregister in gebruik
  Start PoC Zorgleveringsregister

Vanaf 2025         Zorgkantoren en zorgaanbieders nemen 

 Zorgleveringsregister in gebruik

Wat is het Netwerkmodel? En waarin verschilt het met het Estafettemodel?

Het is nu zo dat partijen die de Wet langdurige zorg uitvoeren, gegevens met elkaar uitwisselen via het elektronisch berichtenverkeer iWlz. Dit gaat veranderen.

Met netwerkpartijen zoals zorgaanbieders, zorgkantoren, CIZ , CAK en softwareleveranciers  werkt Zorginstituut Nederland samen aan het ontsluiten van bijna-realtime gegevens bij de bron. Partijen kunnen dan in de nieuwe situatie via een netwerk bij die gegevens. Dit maakt de gegevensuitwisseling en informatievoorziening flexibeler en efficiënter.

Het Actieprogramma iWlz heeft ook de huidige en toekomstige gegevensuitwisseling in kaart gebracht. Er is een technisch ontwerp ontwikkeld dat beschrijft hoe de informatie beschikbaar komt, beschikbaar gesteld wordt, en specifiek of generiek te bevragen is – terwijl informatie bij de bron blijft. Daarnaast kijken we samen met de netwerkpartijen naar verbeteringen die bijdragen aan het leveren van waardevolle en passende zorg.

Hoe ziet het Netwerkmodel er functioneel uit? En technisch?

Op deze pagina leggen we in een filmpje van drie minuten uit hoe het Netwerkmodel werkt.

Voor het Netwerkmodel hebben we documenten opgesteld die functies van het Netwerkmodel beschrijven. Momenteel ligt er een procesmodel, een diagram van het datamodel (ERD), een gegevensmatrix en een regelset. 

Technisch gezien heeft het Netwerkmodel drie lagen: een proces- en informatielaag, een applicatielaag en een infrastructurele laag. Iedere laag heeft bepaalde componenten:

Proces- en informatielaag

• Werken op basis van een waardestroom
• Werken met informatiestandaarden

Applicatielaag

• Systeemrollen (conform DIZRA) zoals bronhouder, afnemer, vertrouwensleverancier, stelselbeheer.
• iWlz-datastations. Zo’n station is een verzameling van applicatiecomponenten. Denk aan bronsysteem, resource- en autorisatieserver, een trust agent en webdiensten.

Infrastructurele laag

• Identificatie en authenticatie, zoals certificaatuitgifte en ondertekening van access tokens die de autorisatieserver uitgeeft
• Netwerk: alle communicatie gaat via internet. Om gegevens te beveiligen zijn alle deelnemers verplicht Domain Name System Security Extensions (DNSSEC) te gebruiken.

Wat betekent het Netwerkmodel voor de deelnemers?

De zorgkantoren:

In eerste instantie merken zorgkantoren niet veel van de overstap naar het Netwerkmodel. In sommige situaties krijgen ze informatie die ze eerder helemaal niet kregen. Denk aan contactgegevens van de cliënt die de cliënt heeft doorgegeven aan de zorgaanbieder. En daar waar berichten nu nog in batches per dag worden aangeleverd, zoals bij het indicatiebesluit-bericht, worden gegevens in het Netwerkmodel direct gedeeld met zorgkantoren. De werkstroom van backoffices is dus gedurende de dag continu bijgewerkt.

Nadat alle berichten zijn vervangen door registers wordt het mogelijk fundamentelere wijzigingen door te voeren. Daarvoor gaat Zorginstituut Nederland in gesprek met de ketenpartijen om samen die verbeteringen vorm te geven en door te voeren.

De zorgaanbieders:

In eerste instantie merken zorgaanbieders niet veel merken van de overstap naar het Netwerkmodel. In sommige situaties krijgen ze eerder informatie tot hun beschikking, of informatie die ze eerder helemaal niet kregen. In die situaties moeten zorgaanbieders er voor kiezen om op de hoogte te worden gebracht dat die informatie beschikbaar is. Denk aan wijzigingen in de dossierhouder, of coördinator zorg thuis, of contactgegevens van de cliënt.

Nadat alle berichten zijn vervangen door registers wordt het mogelijk fundamentelere wijzigingen door te voeren. Daarvoor gaat Zorginstituut Nederland in gesprek met de ketenpartijen om samen die verbeteringen vorm te geven en door te voeren.

De cliënt:

Dat ze gegevens over hun Wlz-zorg in een persoonlijk gezondheidsdossier (PGO) kunnen raadplegen. Daarmee hebben cliënten een betere informatiepositie: ze staan midden in het zorgnetwerk in plaats van dat ze aan het eind van een keten zitten. Het is de verwachting dat cliënten zo meer inzicht en vertrouwen hebben, en aangezet worden om de regie te nemen.

Waarom is het goed om aan te sluiten op het Netwerkmodel en hoe sluit ik aan?

Dit zijn de voordelen van het Netwerkmodel:
1. Administratieve lastenverlichting | door enkelvoudig registreren en meervoudig gebruik van gegevens

2. Privacy by design en AVG-proof | niet meer informatie dan nodig uitwisselen en niet minder dan noodzakelijk

3. Verbeteren vindbaarheid, traceerbaarheid en verantwoording | door stabiele vertrouwensbasis minder tussentijdse bevragingen en controles achteraf

4. Kortere introductietijd | gegevenswijzigingen kunnen door één partij worden ingevoerd in plaats van door de gehele keten

5. Flexibel en adaptief | door inzicht op verschillende bronnen, gebruiksfrequentie en eventuele tekorten, kunnen snel interventies worden toegepast

aansluiten

Onder 'aansluiten' verstaan we: 'als deelnemer aanmelden dat je mee wilt doen binnen het Netwerkmodel'. Organisaties binnen de Wlz die aan willen sluiten op het Netwerkmodel moeten bekend zijn bij VECOZO. VECOZO zorgt voor veilige en efficiënte uitwisseling van administratieve gegevens in de zorg en is daarmee 'vertrouwensleverancier'. Bij de aansluiting geldt dat per AGB-code maximaal één systeemcertificaat wordt toegekend. Dit certificaat kunt u op diverse pc’s en voor verschillende softwarepakketten tegelijk gebruiken. Het Actieprogramma iWlz beschrijft het aansluitproces in het Aansluithandboek.

Wat verstaan we onder ‘de transitie’ en hoe verloopt die?

De transitie is de overgang van het Estafettemodel naar het Netwerkmodel. De kenmerken zijn:

• het is een technische overgang, zonder impact op de processen van ketenpartners;
• de uitzondering is het uitwisselingsproces, dat verandert wél;
• gegevens lopen via bronregisters in plaats van via berichtenverkeer;
• de voorziening 'Silvester' fungeert hierbij als adapter van oud naar nieuw;
• backoffice-processen hoeven niet te worden aangepast;
• implementatie verloopt via softwareleveranciers.

Hoe wordt het Netwerkmodel en het Estafettemodel naast elkaar gebruikt?

Bij de overstap van het Estafettemodel naar het Netwerkmodel wordt migratievoorziening Silvester ingezet.

Over Silvester
Silvester is een migratiemodule die het voor alle deelnemers mogelijk maakt om in de overgangsperiode tijdelijk met de twee modellen naast elkaar te werken.

Zo kunnen Wlz-partijen gefaseerd overstappen op het Netwerkmodel zonder consequenties voor partijen die nog met het estafettemodel werken.

Hoofdfuncties van Silvester

• omzetten van iWlz-berichten naar bronregisters en services;
• silvester haalt relevante gegevens uit iWlz-berichten van partijen die nog werken met het estafettemodel. Deze gegevens worden opgeslagen. Vervolgens worden ze via services en registers beschikbaar gemaakt voor Wlz-partijen die al zijn overgestapt naar het Netwerkmodel;
• omzetten van bronregister-events in berichten;
• Wlz-partijen die al zijn overgestapt op het Netwerkmodel houden de bronregisters vanaf dat moment actueel. Silvester maakt van de informatie uit het bronregister en van alle aanpassingen daarop iWlz-berichten. Deze berichten verstuurt Silvester aan de Wlz-partijen die nog niet zijn overgestapt.
   

Hoe wordt het berichtenverkeer uitgefaseerd?

Dat gebeurt stapsgewijs en pas nadat alle zorgkantoren en -aanbieders over zijn op het Netwerkmodel. Volgens planning verdwijnen de berichten in deze volgorde, de bovenste eerst:

1. IO31 (indicatiebesluit-bericht) | Alle zorgkantoren over op Indicatieregister

2. AW33 (toewijzing zorgaanbieder) | Alle zorgaanbieders en zorgkantoren over op bemiddelingsregister

3. ZK33 (toewijzing zorgkantoor) | Alle zorgaanbieders en zorgkantoren over op bemiddelingsregister

4. ZK31 (dossieroverdracht zk-zk) | Alle zorgaanbieders en zorgkantoren over op bemiddelingsregister

5. AW35 (melding aanvang zorg za) | Alle zorgkantoren en zorgaanbieders op het zorgleveringsregister

6. ZK35 (aanvang zorg zk - zk) | Alle zorgkantoren en zorgaanbieders op het zorgleveringsregister

7. AW39 (mutatie zorg zorgaanbieder) | Alle zorgkantoren en zorgaanbieders op het zorgleveringsregister

8. ZK39 (mutatie zorg zorgkantoor) | Alle zorgkantoren en zorgaanbieders op het zorgleveringsregister
 

Hoe wordt er in de praktijk gekeken of het Netwerkmodel werkt?

Per partij en per hoofdproces, zoals indiceren,  toeleiden en zorg leveren, stellen we vooraf de vraag: wat betekent dit voor jou en je proces? Hoe werkt het nu en wat is de impact van het Netwerkmodel? Op basis daarvan is als eerste de techniek voor het Indicatieregister en de gedeelde voorzieningen uitgebreid getest met een aantal koplopers. Dat leidde tot de livegang van het Indicatieregister op 5 juli 2023. De werkwijze is een mooie basis en exemplarisch voor de ingebruikname van de volgende registers.

Verdwijnt het iWlz-berichtenverkeer op termijn en hoe gebeurt dat dan?

Zodra alle partijen overgestapt zijn op het Netwerkmodel, voor alle nu bestaande berichten, zal het berichtenverkeer niet meer worden gebruikt en verdwijnen. Gegevensuitwisseling vindt dan alleen nog plaats via het Netwerkmodel.

Wat is een register en welke zijn er?

Een register is een databastand dat gegevens bevat die worden uitgewisseld met ketenpartners. Het register wordt bijgehouden door de bronhouder en ontsloten via services aan het netwerk. Afnemers worden op de hoogte gebracht van wijzigingen door notificaties. Zij kunnen het register te allen tijde bevragen voor die gegevens waarvoor ze geautoriseerd zijn.

Het Actieprogramma iWlz werkt nu en in de komende jaren aan de realisatie van deze registers:  

- Indicatieregister

- Bemiddelingsregister

- Zorgleveringsregister

- Cliëntregister

Het kan zijn dat er in de loop van de tijd andere te realiseren registers ontstaan. 

Wat is het Indicatieregister en wat verandert er met de komst ervan?

Het Indicatieregister is de gegevensbron waarin het CIZ alle Wlz-indicatiebesluiten plaatst. Partijen die zijn aangesloten op het Netwerkmodel werken met het register als centrale bron. De manier van gegevens uitwisselen verandert, verder niets. Het CIZ stuurt een notificatie naar het betreffende zorgkantoor in plaats van een indicatiebesluit-bericht (IO31). Zorgkantoren die nog niet zijn aangesloten op het Netwerkmodel ontvangen een IO31-bericht via Silvester.